معماری ایرانی، گوهری از جنس هنر و اصالت - بهترین ها

به گزارش بهترین ها، استاد معمار برجسته تبریزی، معماری ایرانی را گوهری از جنس هنر و اصالت و حفظ این گوهر گران بها را وظیفه ای همگانی عنوان نمود.

میراث آریا:به نیمه پاییز رسیده ایم، اگر هنوز خانه آنا و آتا مانده بود، هنگام ظهر نور تا میانه طنبی می رسید و رنگ های زیبای ارسی در لابه لای نقش های فرش تبریز جای می گرفت و چشم ها را نوازش می داد.

هنگام عصر هندوانه درون حوض سردابه غلت می زد و ما با خیال بچگانه زیر گنبد آجری آن دور حوض می چرخیدیم تا وقت برسد و روی سکو چمباتمه زده از بوی خوش هندوانه مست شده و دوباره به یاد داستان چیلله قارپیزی که صدها بار شنیده ایم، خنده های نقلی خود را از سر می گرفتیم.

همه این خاطرات کوتاه اما ماندگار درون خانه ها و عمارت هایی معنا می یافتند که خشت به خشت آن ها بافرهنگ و تاریخ مان گره خورده و وجب به وجب آن نشانی از اصالت و زیبایی داشتند.

اما امروز هرجایی که نگاه می کنیم، پر است از ابهام و حس های غریبه ای که نه تنها دیدگان را می آزارد بلکه سنگینی تضاد آن ها بر روح و روان نیز اثر می گذارد اما در میان این حجم از حس های غریبانه گاهی کور سویی امید از روزنه های این شهر به چشم می خورد که انگار از دور می گوید: بنگر مرا برای جلای روحت….

محمد مولی زاده از نیک مردان این روزگار است که از هنر دستانش روزنه های امید معماری و میراث کهن سرزمینمان جان گرفته و پرنور می گردد، دستانی که از کودکی همت بر حفظ و تداوم معماری سنتی داشته و تا به امروز ادامه داده است.

مولی زاده استادمعماری است که در تبریز متولدشده و دهمین عضو خانواده عظیمی است که از کودکی دستانش با آمیختن ذوق و هنر عجین شده و آثاری زیبا در هنر فرش دستبافت و همچنین طرح های سنتی معماری خلق نموده است.

اجرای رواق های محوطه تاریخی مسجد کبود، بازسازی بخشی از بازار تبریز، ساخت مسجدالنبی شهر سهند، بازسازی کاروانسرای یام و حمام خان، اجرای طرح هتل ارسی تبریز و ساخت رستوران ها و ویلاها با طرح معماری سنتی و ایرانی تنها آثار انگشت شماری است که با دستان محمد مولی زاده جان گرفته اند.

قطعاً برای یافتن ارزش گوهری می بایست به سراغ گوهرشناس رفت، این بار برای شنیدن ارزش های گوهری چون معماری سنتی و معماری و چالش های این روزهای این هنر رو به فراموشی، به سراغ محمد مولی زاده در نزدیکی منطقه خلیجان شهرستان تبریز رفتیم که در آن مشغول خلق گوهری دیگر برای ماندگاری این اصالت زیبا بود.

محمد مولی زاده صحبت را از آن روزی شروع کرد که نزد استاد معمار فقید حسن نمکی راه و رسم معماری را آموخت و برای پایدار ماندن دیوار معماری این سرزمین تا ثریا، خشت ها را با دقت و ظرافت اصیل خود، روی هم نهاد.

او حرفه تخصصی خود را از دهه 70 به صورت رسمی شروع نموده و تا به امروز با ابتکارات ارزشمندی در کوشش است تا این هنر را ماندگار سازد، ساخت عظیم ترین گنبد چتری آویزان کشور به قطر 4.5 متر و اجرای طاق برجسته آجری از جمله ابتکارات این استادمعمار است.

مولی زاده دغدغه اصلی خود را چهره بی روح شهر با معماری های غیرحرفه ای و دور از فرهنگ این دیار بیان نمود و گفت: طی یک دهه اخیر با رواج یافتن نماهای رومی و ترغیب مردم برای استفاده از آن ها در ساختمان ها متأسفانه چهره شهر بی روح شده و اصالت خود را از دست داده است، این امر در حالی گسترش یافته مردم هیچ شناختی از این سبک از معماری و مفهوم آن ندارند.

او با اشاره به اینکه اجرای طرح های بیگانه بافرهنگ جامعه آثار مخربی در ساختار شهری و حس زیبایی شناسی افراد خواهد داشت، ادامه داد: متأسفانه سبک های معماری رواج یافته بافرهنگ ما بیگانه است و به دنبال این موضوع آثار مخربی در جامعه خواهیم.

مولی زاده بابیان اینکه تنها تفاوت اجرای طرح های ایرانی و سبک رواج یافته امروزی مدت زمان عملیات اجرا است، گفت: معماری سنتی و ایرانی قابلیت این را دارد تا باسلیقه امروزی تلفیق یافته و بر اساس احتیاج روز اجرا گردد، تنها تفاوت این هنر اصیل با سبک معماری امروز در مدت زمان اجراست، صد افسوس که زندگی ماشینی ما را در رسیدن به هدف نیز به عجله انداخته است.

در ادامه گفت وگو با محمد مولی زاده سخن از عظیم ترین گنبد چتری آویزان کشور به میان می آید که او در این خصوص گفت: اجرای مسجدالنبی شهر سهند از دهه 80 شروع و اوایل دهه 90 ادامه داشت، در این مسجد عظیم ترین گنبد چتری آویزان کشور به قطر 4.5 متر اجرا نموده ام که بی مانند است، از دیگر ابتکاراتم در این حوزه می توانم به اجرای طاق برجسته آجری هتل ارسی تبریز اشاره کنم که با مصالح سیمانی کارشده و در نوع خود منحصربه فرد است.

او که در پروژه های بازسازیی بسیاری حضورداشته و به پرورش نیروی جوان متخصص در این حوزه پرداخته معتقد است: دانش تئوری دانشجویان معماری و بازسازی باید بادانش تجربی آمیخته شده وگرنه هیچ عملیاتی با خواندن نتیجه مطلوبی نخواهد داشت.

مولی زاده در ادامه به کارگاه های آموزشی با دانشجویان اقصی نقاط کشور اشاره نمود و گفت: این حرفه و دانش به صورت سینه به سینه به من رسیده است، برای ماندگاری این هنر اصیل ضروری است تا دانشجویان علاوه بر دانش افزایی آکادمیک، کمر همت خود را بسته و دل به کار بدهند و خشت ها را خود روی هم بگذارند تا بدانند که دیوار، طاق و گنبدی که می سازند باید زندگی در آن ها جریان داشته باشد، به همین خاطر طی سال ها برای دانشجویان کارگاه های عملی برگزار کردم تا میراثی که به همراه دارم به آیندگان برسانم.

این استادمعمار تبریزی با تأکید به اینکه حفظ اصالت هر جامعه درگرو مسئولیت مدنی و اجتماعی افراد آن جامعه است، ادامه داد: در مورد حفظ اصالت بناها و بازسازی آثار تاریخی علاوه بر اینکه مردم نقش بسزایی دارند، ادارات کل میراث فرهنگی و در رأس آن وزارت مربوطه به عنوان متولیان اصلی حفاظت و صیانت از این مواریث، مسئولیت عمیقی دارند، در بخشی از این مسئولیت به کارگیری تجارب استادکاران معماری بومی بسیار بااهمیت است، متأسفانه در بعضی موارد شاهد این هستیم که عملیات بازسازیی غیراصولی و به دور از اصول و ضوابط معماری سنتی پیش می رود که نتیجه عدم همکاری با استادکاران معماری و گاهی انحصارطلبی بعضی پیمان کاران است.

او در سرانجام سخنان خود با اشاره به اینکه حفظ اصالت معماری سنتی ایرانی لازمه جامعه کنونی برای مصون ماندن از تحمیل فرهنگ ها و سبک زندگی بیگانه است، گفت: اصالت جز جدایی ناپذیر این مرزوبوم است، امید آن دارم تا نسل جوان با آگاهی و به کارگیری تجربه های گذشتگان بیش ازپیش در حفظ اصالت هنری و معماری این سرزمین کوشا باشند.